Pert ve Çalıntı Araçlarda Ötv, Devletimiz Tarafından İade Edilmeli midir?

Vergi, insanlık tarihi kadar eski, bir o kadar da derin bir meseledir. Vergi kutsaldır. İlkel çağlardan beri insanlıkla birlikte yaşamıştır. Bir topluluk, bir lider varsa mutlaka vergi de olmak zorundadır. Binlerce yıl öncesi; paranın icadından evvel insanların barınma, korunma, tasdik ve sağlık ihtiyaçları vardı. Tasdik denilince aklınıza şimdiki noterler ve tapu kayıt büroları gelmesin. Diyelim ki bir elma ağacınız var; onun sizin olduğunu kanıtlamak, mülkiyetinin sizden sonra çocuğunuza geçmesini sağlamak; sağlık hizmetleri için başka diyarlara gidecek öğrenci yollamak vb. — anlayacağınız, topluluk yönetimi için giderleri karşılamak üzere her çağda vergi tahsil etmek hep vardı ve var olmaya da devam edecektir. Değişen sadece arpa, buğday ve takas yerine ödeme aracı olarak paranın kullanılmasıdır.

Vergi denilince akla önce kazançtan alınan gelir vergisi gelse de genel olarak gelir vergisi ve mülkiyet vergisi olmak üzere ikiye ayrılır. Gelir vergisinde bireysel olarak çalışırsınız; brüt maaşınız üzerinden belli oranda verginizi ödersiniz. Şirketiniz varsa, kazanç sağladıkça verginizi ödersiniz. Çok kazanan çok, az kazanan az vergi ödeyeceği için ideal olan budur.

ÖTV ise mülkiyet vergisine girer. Fakat mülkiyetin sahip olmadan ödenip üstüne bir de KDV eklenmesiyle ülkemizde yüksek bir vergi haline gelmiştir. Dünya genelinde ÖTV tipi vergiler çevresel etkenleri azaltmaya yönelik alınsa da bizde yüksek gelir getiren motorlu taşıtlar, akaryakıt, tütün ve alkol, cep telefonları, kozmetik, elektronik, mücevherat gibi alanlarda bütçenin yaklaşık %30’una denk gelmektedir.

Gelelim asıl konumuza: Motorlu taşıt alırken ÖTV ödüyoruz. Şöyle düşünelim: Arabayı aldım, tüm vergilerini ödedim; 20 sene bineyim, kullanayım, sonra oğlum binsin, sonra torunuma kalsın — gayet normal, mantıklı, sıradan bir düşüncedir. Allah ömür versin, neden olmasın. Fakat burada hayatın olağan akışına ters olan bir şey var: Vatandaş sıfır km araç satın aldı; bir ay geçmedi, aracı ile kaza yaptı, vefat etti — sonuç: ÖTV ödedi, tüketemedi. Genç arkadaşımız motosiklet aldı, 36 ay kredi çekti; 1. kredi taksiti gelmeden motoru çalındı — yine ÖTV ödemiş fakat tüketmemiş oldu.

Benim görüşüm: Bir vatandaş ÖTV’yi hayatında bir kez ödesin, bir daha ömür boyu motorlu taşıt alırken ödemesin. Hadi bu seçenek pek mümkün değil.

Pert araçlar için: Kaza yaptınız, araç ağır hasar aldı; aracınız 2023 model, 2 yaşında. Devletimiz geriye dönük 2 yıl ÖTV kullanım oranı düşse ve size kalan paranızı iade etse; sigorta şirketi de aracın ÖTV kısmını devletimizin ödediği için kalan hasar bedelini ödeyip aracı bir şekilde tekrar trafiğe çıkamayacak şekilde hurdaya ayırsa ve hurdasını da anlaşmalı tedarikçisine satsaydı — güzel olmaz mı? Böylece sigorta şirketleri de finansal olarak daha güçlenir ve kaynaklarını daha iyi kullanabilir. Ayrıca ağır hasardan toplanıp airbag, şasi gibi güvenlik unsurları doğru dürüst tamir edilmeyen “zombi” araçlar da trafikten kalkar.

Çalıntı konusunda: Değerli okuyucularım, lütfen önce elinizi vicdanınıza koyun, sonra okumaya devam edin. Biz ÖTV ödedik, tamam; sonrası—malımızı korumak, kollamak devletimizin görevi. Bu konuda en çok da motosiklet sahipleri muzdarip. Ülkemizde motosiklet sayısının artması, enflasyonist bir dönemde yaşamamız, yedek parçaların pahalı olması, motosikletlerin hafif ve kolay çalınması hırsızları cezbettiği gibi kanun boşlukları ve cezaların caydırıcı olmaması sebebiyle çalınmalar arttı. Motorlu taşıtınız çalındı; geçmiş olsun. Karakola gittiniz, derdinizi anlattınız, tutanak tutturdunuz; fakat memurlar hemen seferber olup anonslar geçmiyor, tüm devriye ekiplerine bilgi verelim, eşkale uyan tüm taşıtlar durdurulsun, daha önce şüphelilere ani baskınlar yapalım diye teyakkuza geçmiyor. Oysa biz dünyanın en yüksek ÖTV’sini ödemiştik. Dürüst bir vatandaş hayal edin: Çalışıyor, gelir vergisini maaşından ödüyor; motosiklet alıyor, kredi çekiyor; kredisinin faizini ödüyor, ÖTV ve KDV ödüyor, MTV ödüyor, trafik sigortası primini ödüyor, TÜVTÜRK’e gidip muayene yaptırıyor. Bu kadar şeye katlanıyor; bari binsin, keyfini çıkarsın diyoruz ama olmuyor — çalınıyor.

Peki diğer kötü niyetli kişi ne yapıyor? Hemen şasi ve motor numarasını kazıyor, plakayı söküyor ya da sahtesini takıyor (yedieminlerde binlerce motor bu şekilde yatıyor). Yukarıdaki hiçbir masrafa katlanmadan motora sıfır maliyetle biniyor. Hasılı, şans eseri çevirmeye giriyor, emniyet güçlerimiz yakalıyor; ruhsat yok. Cevap: “Bende motoru yeni aldım.” “Kimden aldın?” — “Hatırlamıyorum.” “Aldığın kişinin cep telefonu numarası rehberimden silinmiş.” Ama sihirli kelime: “Bende alırken şu kadar para verdim.” Yakalandım, motor bağlandı, ben de mağdurum deyince bir an önce serbest kalıyor. Kim suçlu, kim güçlü? Motosikletlere zaten kasko poliçesi çok az kesen sigorta şirketi var; risk büyük olduğu için teminatlar da yüksek. Dolayısıyla çoğu motor kasko poliçesi olmadan trafikte; çalınma ya da pert olma ihtimalleri daha yüksek.

Peki devletimiz pert ve çalıntıda ÖTV iadesi yapsa ne olur — zarar eder mi? Bence etmez. Biz millet olarak sevdiğimiz şeylerden ayrı kalamayız; hemen yenisini alacağımız için devletin kasasından çıkan iade ÖTV kısa süre sonra tekrar geri girer. Sigorta şirketlerimizin finansal gücü artar; vatandaş da kaskosuz pert ve çalıntı durumunda daha rahat ve kolay yenisine ulaşır.

Sigorta şirketleri yöneticileri birleşip pert ve çalıntıda ÖTV iadesi için Ankara’nın yolunu tutar mı, sizce?