Motor hararet yapıyorsa ilk kontrol edilmesi gereken parçalar nelerdir?

Motorun hararet yapması, müdahale edilmezse motorda kalıcı ve pahalı hasarlara (örneğin motorun “yatak sarması”) yol açabilecek kritik bir durumdur. Sorunun kaynağını bulmak için kontrol etmeniz gereken parçaları, en basitten en karmaşığa doğru aşağıda sıralıyoruz.

⚠️ ÖNEMLİ GÜVENLİK UYARISI:

Motor hararet yapmış durumdayken radyatör kapağını veya genleşme kabı kapağını ASLA açmayın. İçerideki basınçlı kaynar su yüzünüze fışkırarak ciddi yanıklara sebep olabilir. Kontrol yapmadan önce motorun soğumasını (en az 30-45 dakika) bekleyin.

1. İlk ve En Basit Kontroller (Gözle Yapılacaklar)

Bu parçalar genellikle hararetin en yaygın ve en kolay çözülebilen sebepleridir.

• Soğutma Sıvısı (Antifriz/Su) Seviyesi:

  • Neye bakmalı: Motor soğuduğunda genleşme kabındaki (yedek su deposu) seviyeyi kontrol edin. “Min” ve “Max” arasında olmalıdır.

  • Sebep: Sıvı eksikse motor soğutulamaz.

• Radyatör Fanı:

  • Neye bakmalı: Motor sıcaklığı yükseldiğinde (genellikle 90°C ve üzeri) fanın devreye girip girmediğini dinleyin veya gözlemleyin.

  • Sebep: Fan müşürü veya fan motoru arızalıysa, araç dururken veya trafikteyken hararet hızla yükselir.

• Görünür Su Kaçakları:

  • Neye bakmalı: Aracın altına veya motor bloğunun etrafına bakın. Yerde yeşil, pembe veya mavi (antifriz rengine göre) sıvı birikintisi var mı?

  • Sebep: Radyatör hortumlarında çatlak veya kelepçelerde gevşeklik olabilir.

2. Teknik Parçalar (En Sık Arızalananlar)

Sıvı seviyesi tamsa ve fan çalışıyorsa sorun genellikle bu mekanik parçalardadır.

• Termostat:

  • Görevi: Motorun ideal çalışma sıcaklığına gelmesini sağlar ve sonra açılarak suyun radyatöre gitmesine izin verir.

  • Arıza Belirtisi: Termostat kapalı konumda takılı kalırsa, sıcak su motor içinde hapsolur ve radyatöre gidip soğuyamaz. Hararet göstergesi çok hızlı yükselir ancak radyatör hortumlarından biri çok sıcakken diğeri soğuk olabilir.

• Radyatör Kapağı:

  • Görevi: Soğutma sistemini belirli bir basınçta tutar.

  • Arıza Belirtisi: Kapaktaki conta bozulursa sistem basınç tutamaz. Basınç düşünce suyun kaynama noktası düşer ve su daha çabuk kaynayarak buharlaşır (eksilir).

• V Kayışı (Devirdaim Kayışı):

  • Görevi: Devirdaim pompasını döndürür.

  • Arıza Belirtisi: Kayış kopmuşsa veya gevşekse pompa dönmez, su sirkülasyonu durur ve motor anında ısınır.

3. Daha Ciddi ve Maliyetli Arızalar

Yukarıdaki parçalar sağlamsa sorun daha derinlerde olabilir.

• Devirdaim Pompası (Su Pompası):

  • Pompanın içindeki kanatlar zamanla korozyon nedeniyle eriyebilir veya kırılabilir. Bu durumda pompa döner ama suyu itemez.

• Radyatör Tıkanıklığı:

  • Radyatör petekleri zamanla kireç veya pasla tıkanabilir. Hava akışı olsa bile su kanallardan geçemediği için soğuma gerçekleşmez.

• Silindir Kapak Contası (En Kritik Olan):

  • Belirtisi: Egzozdan yoğun beyaz duman atması, motor yağının tahin rengine (su karışması) dönmesi veya soğutma suyunun içinde yağ görülmesi.

  • Durum: Conta yandıysa, yanma odasındaki sıcak gazlar suya karışır ve suyu aşırı ısıtır/dışarı atar. Bu durumda motorun açılması gerekir.

Özet Tablo: Belirtiye Göre Olası Suçlu