Evrenin genişlemesi yavaşlıyor mu? Yeni gözlemler, kozmik hızlanmanın sona erip evrenin evriminde yeni bir dönemin başladığını gösteriyor.
Bilim dünyasında köklü bir tartışmayı tetikleyen yeni bir araştırma, uzun yıllardır kabul gören evrenin hızlanarak genişlediği teorisini yeniden gündeme taşıyor. Güney Kore Yonsei Üniversitesi’nden Prof. Young-Wook Lee ve ekibi, evrenin beklenmedik biçimde yavaşlayan bir genişleme dönemine geçmiş olabileceğini ileri sürüyor. Eğer bu bulgular doğrulanırsa, geçmişten beri gizemini koruyan karanlık enerjinin doğası ve evrenin geleceği hakkındaki bilgilerimiz kökten değişebilir.
1998’de ödüllerle onurlandırılan teorinin temellerini sarsan bu çalışma, 27 yıl sonra evrenin kaderi üzerine yeni sorular doğurdu. Araştırma, sadece genişleme sürecini değil, evrenin bir noktada “büyük çöküş” adı verilen tersine bir evrelere sürüklenip sürüklenmeyeceğini de masaya yatırıyor.
Lee’nin önderliğindeki ekip, karanlık enerjinin sanılandan daha hızlı zayıfladığını ve bu durumun evrenin genişlemesini yavaşlatmaya başladığını belirtiyor. Eğer bu süreç devam ederse, evrenin sonsuza dek büyümek yerine kendi içine çökebileceği düşünülüyor. Prof. Lee, “Bu bulgular doğrulanırsa kozmolojide büyük bir paradigma değişimi kaçınılmaz olacak” sözleriyle olası sonuçların ciddiyetini vurguladı. Ancak bilim camiasında bu iddialar şimdilik temkinli bir şekilde değerlendiriliyor; zira benzer yönde veriler sunan DESI konsorsiyumu da daha önce dikkate değer ipuçları elde etmişti.
Bu yeni yaklaşım, 1990’larda yapılan klasik süpernova gözlemlerini baştan yorumluyor. O dönem, Tip Ia süpernovaların sabit parlaklıkta olduğu varsayımıyla “standart mumlar” kullanılıyordu. Ancak ekip, yaklaşık 300 süpernova ev sahibi galaksinin yaşlarını yeniden ölçümlendirerek, bu yıldız patlamalarının parlaklığının yıldızın yaşıyla doğrudan ilişkili olduğunu ortaya koydu.
Analizlerde, genç yıldız topluluklarının oluşturduğu süpernovaların daha sönük, yaşlı yıldız topluluklarının ise daha parlak olduğu bulundu. Bu sistematik fark giderildiğinde, evrenin hâlâ genişlemekte olduğu ancak bu genişlemenin artık daha yavaş ilerlediği sonucuna ulaşıldı. Dolayısıyla, karanlık enerjinin etkisinin azalmasıyla birlikte evrenin ivmesinin tersine dönmeye başlamış olabileceği öne sürülüyor.
Bilim insanları, karanlık enerjinin zayıflamaya devam etmesi hâlinde evrenin birkaç milyar yıl içinde kendi içine çökmeye başlayabileceğini belirtiyor. Ortak yazarlardan Prof. Chul Chung, yakın gelecekte Vera C. Rubin Gözlemevi’nin 20.000’den fazla yeni süpernova ev sahibi galaksiyi gözlemleyeceğini ve bu sayede söz konusu sonuçların daha net biçimde test edilebileceğini ifade etti.
Yaklaşık 13,8 milyar yıl önceki Büyük Patlama’dan bu yana süregelen evrenin genişlemesi, ilk başta yerçekimi etkisiyle yavaşlasa da sonradan hız kazanmıştı. Bu ivmeyi sağlayan ve evrenin %70’ini oluşturduğu düşünülen karanlık enerji, hâlen bilim dünyasının en gizemli unsurlarından biri. Yeni veriler, belki de bu enerjinin doğasını ve evrenin gelecekteki kaderini tamamen yeniden tanımlayabilir.
Yorum Yap