Beyin kanaması ile pıhtı atması arasındaki fark nedir?

Beyin kanaması ile pıhtı atması (iskemik inme), her ikisi de ciddi nörolojik olaylar olmasına rağmen, altta yatan mekanizmaları ve tedavileri açısından temel farklılıklara sahiptir.

Beyin Kanaması (Hemorajik İnme)

Beyin kanaması, beyin dokusunun içindeki bir kan damarının yırtılması ve kanın beyin parankimi içine veya çevresine sızması durumudur. Temel sorun kan kaybı ve bunun sonucunda oluşan basınca bağlı doku hasarıdır.

Nedenleri:

• Yüksek tansiyon (hipertansiyon) en yaygın nedendir.
• Anevrizma (damar balonlaşması) rüptürü.
• Damar malformasyonları (AVM’ler).
• Travma.
• Kan sulandırıcı ilaçların aşırı kullanımı.

Mekanizma:

Kanama, beyin hücrelerine doğrudan zarar verir ve çevre dokular üzerinde baskı (kitle etkisi) oluşturarak fonksiyon bozukluğuna yol açar.

Pıhtı Atması (İskemik İnme)

Pıhtı atması, beyne giden kan akışının bir kan pıhtısı (tromboz veya emboli) nedeniyle aniden kesilmesi durumudur. Temel sorun oksijen ve besin eksikliğidir (iskemi).

Nedenleri:

• Tromboz: Beyindeki bir arterin içinde plak birikimi (ateroskleroz) sonucu pıhtı oluşması ve damarı tıkaması.
• Emboli: Vücudun başka bir yerinde (genellikle kalpte, özellikle atriyal fibrilasyonda) oluşan bir pıhtının koparak beyin damarlarına taşınması ve orada sıkışması.

Mekanizma:

Kan akışının durmasıyla, etkilenen beyin bölgesindeki hücreler oksijensiz kalır ve dakikalar içinde ölmeye başlar (infarktüs).

Temel Farkların Özeti

Klinik Ayırım

Her iki durum da ani gelişen felç belirtileri (konuşma bozukluğu, yüzde kayma, uzuv güçsüzlüğü) ile ortaya çıkabilir. Ancak, bazı ipuçları ayırımda yardımcı olabilir:

• Baş Ağrısı: Beyin kanaması genellikle çok şiddetli, ani başlayan bir baş ağrısı ile ilişkilidir (bazı hastalarda “hayatımın en kötü baş ağrısı” olarak tanımlanır). İskemik inmede baş ağrısı daha az yaygındır veya daha hafiftir.
• Bilinç Durumu: Kanamalarda bilinç kaybı veya derinleşen bilinç değişikliği riski daha yüksektir, çünkü kanama hızla artan kafa içi basınca neden olur.

Kesin tanı için acil serviste yapılan BT (Bilgisayarlı Tomografi) taraması zorunludur. BT, kanamanın mı yoksa tıkanıklığın mı olduğunu hızlıca ayırt etmeyi sağlar ve tedavi planını doğrudan belirler.