Mücevher Sektöründe İhracat Krizi
2025’in Ocak-Eylül döneminde mücevher ihracatı kilogram bazında %41,4 oranında azaldı. Çok sayıda firma kapanırken, bazıları üretimlerini Çin, Dubai ve Malezya gibi ülkelere taşıdı. Uluslararası fuarlarda yer alan katılımcı sayısı ise %50 oranında düştü.
TÜİD Başkanı Mustafa Kamar’ın Açıklamaları
Takı Üreticileri ve İhracatçıları Derneği (TÜİD) Başkanı Mustafa Kamar, mevcut durumu yoğun bakımdaki hastaya benzeterek, sektörü ayağa kaldırmak için yalnızca kotanın kaldırılmasının yeterli olmadığını, mevzuatın tamamen yeniden düzenlenmesi gerektiğini vurguladı.
Altın Çağ ve Başarı Dönemi
Kamar, 2004 yılında Cumhurbaşkanının desteğiyle kurulan Mücevher İhracatçıları Birliği sayesinde sektörün 2020’ye kadar dünya pazar payını %10’a yükselttiğini belirtti. İtalya’yı geride bırakarak 20 milyar dolarlık ihracat hacmine ulaşıldı.
Kota Uygulamasının Etkileri
2023 Ağustos itibarıyla uygulamaya giren altın ithalat kotasının sektörde yıkıcı etki yarattığını belirten Kamar, bazı firmaların haksız şekilde avantaj sağladığını, küçük ve orta ölçekli işletmelerin ise zarar gördüğünü ifade etti. Üretim azalırken 15 bin kişi işsiz kaldı.
Altın İthalatı ve Cari Açık Tartışması
Kamar, altın ithalatındaki artışın ve cari açığın mücevher ihracatçısına mal edilmesini eleştirdi. Fiyat farkları nedeniyle altın ithalatının yanlış adreslendiğini, ihracatçıların Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kısıtlamalarından olumsuz etkilendiğini söyledi. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre 2024’te miktar bazında düşüş olmasına rağmen gelirde yüzde 14,3’lük artış sağlandı.
Sektörün Yoğun Bakımdan Çıkışı İçin Öneriler
Kamar, krizin çözümü için devletin desteğiyle sektörün yeniden ayağa kalkabileceğini dile getirdi. Önerilen adımlar ise şu şekilde sıralandı:
– Altına dayalı enflasyon muhasebesi sistemine geçilmesi.
– Stok affı düzenlemesi yapılması.
– Altın ithalat kotasının kaldırılarak eski mevzuatın geri getirilmesi.
– İhracatçıların, ihracat ettikleri kadar altın ithal edebilmesi.
– Merkez Bankası’nın altın işlemlerinin ayrı kaydedilmesi.
– Gram altın ve sarrafiye ürünlerinde etkin denetim ve vergilendirme.
Sonuç
Mücevher ihracatçısı firmaların yeniden güçlenmesi, ihracat potansiyelinin artırılması ve Türkiye’nin küresel pazarda lider konumuna dönmesi için yapısal reformlara ihtiyaç olduğunu vurgulayan sektör temsilcileri, kota ve mevzuat değişikliklerinin bugünün en öncelikli konusu olduğunu ifade ediyor.
News
