Maria Corina Machado, Latin Amerika’da son zamanlarda cesaretin en “olağanüstü örneklerinden” birini gösterdiği için Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü. Peki, Maria Corina Machado kimdir? 2025 Nobel Barış Ödülü’nü alan Maria Corina Machado kaç yaşında, nereli?
MARIA CORINA MACHADO KİMDİR?
María Corina Machado Parisca, 7 Ekim 1967’de Karakas, Venezuela’da doğdu. Üçüncü Toro Markisi Sebastián José Antonio Rodríguez del Toro y Ascanio’nun (1739-1787) soyundan gelmektedir. Psikolog Corina Parisca (1940 doğumlu) ve çelik sanayicisi Henrique Machado Zuloaga’nın (1930-2023) dört kızından en büyüğüdür. Machado, Caracas’taki Andrés Bello Katolik Üniversitesi’nde endüstri mühendisliği eğitimi aldı ve yine Caracas’taki Instituto de Estudios Superiores de Administración’da (IESA, işletme okulu) finans alanında yüksek lisans yaptı. 2009 yılında Yale Üniversitesi’nin World Fellows Programı’na da katıldı. 1992 yılında, üç çocuk annesi olan Machado, özel bağışlarla Caracas sokaklarındaki yetim ve suça sürüklenmiş çocuklara yardım etmek amacıyla Fundación Atenea (Atenea Vakfı)’nı kurdu. Aynı zamanda Opportunitas Vakfı’nın da başkanlığını yürüttü. Valencia’daki otomotiv sektöründe çalıştıktan sonra 1993 yılında Caracas’a taşındı. Súmate adlı sivil girişimdeki rolü nedeniyle, vakfın siyasallaşmaması için Atenea Vakfı’ndaki görevinden ayrıldı.
MARIA CORINA MACHADO’NUN HAYATI VE KARİYERİ
Machado’nun kamusal alandaki ilk büyük adımı, 2001–2002’de Súmate isimli gönüllü seçim izleme/gözlem örgütünü Alejandro Plaz ile birlikte kurmasıyla oldu. Súmate, seçmen eğitimi, sandık güvenliği, oy sayımı ve seçim gözlemi üzerine çalıştı ve 2004’te dönemin devlet başkanı Hugo Chávez’e karşı geri çağırma referandumu kampanyasında önemli rol oynadı Machado, 2010’da Miranda eyaletinden Ulusal Meclis’e seçildi ve 2011’de muhalefetin 2012 başkanlık önseçiminde aday oldu (yarışı Henrique Capriles kazandı). 2014’te ülke genelindeki protestolar sırasında, Amerika Devletleri Örgütü’nde (OAS) söz almasının ardından iktidar çoğunluğu tarafından vekilliği düşürüldü; bu işlem uluslararası basında geniş yer buldu. Machado, 2012–2013’ten itibaren liberal çizgideki Vente Venezuela hareketinin kurucu isimlerinden ve ulusal koordinatörü olarak öne çıktı. Parti/ hareket, Venezuela’da serbest piyasa, kurumsal hukuk devleti ve serbest seçimler vurgusuyla bilinir; Machado ayrıca 2017’de farklı muhalefet odaklarını bir araya getirmeyi amaçlayan Soy Venezuela girişiminin kurucularındandır. Machado, 2024 başkanlık seçimine muhalefetin ortak adayı olmak için düzenlenen önseçimi büyük farkla kazandı. Ancak Sayıştay (Comptroller General) kararıyla Haziran 2023’te 15 yıl süreyle kamu görevinden men edildi; bu yasak 2024 Ocak’ında Yüksek Adalet Mahkemesi tarafından onandı. 28 Temmuz 2024 seçimi sonrası sonuçların meşruiyeti konusunda ağır tartışmalar yaşanırken, Machado’nun hareketinin merkezleri saldırıya uğradı; kendisi de güvenlik kaygıları nedeniyle bir süre gizlenmek zorunda kaldı. Machado, “anti-chavismo” çizgisinde, devlet şirketlerinin (PDVSA dâhil) profesyonelleşmesi/özelleştirilmesi, serbest ve adil seçimlerin garanti altına alınması, yolsuzlukla mücadele ve kurumların yeniden inşası gibi başlıklara odaklanır. Son yıllarda eşit haklar (ör. eşcinsel evlilik), tıbbi esrara izin, yeniden seçim yasağı gibi konularda reformist öneriler dile getirmiştir.
NOBEL BARIŞ ÖDÜLÜNÜ KAZANDI
Maria Corina Machado, Latin Amerika’da son zamanlarda cesaretin en “olağanüstü örneklerinden” birini gösterdiği için Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü. Nobel Komitesi başkanı, Machado’nun kilit bir birleştirici figür olduğunu belirtti. Nobel Barış Ödülü sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, Maria Corina Machado’ya ödülü “Venezuela halkının demokratik haklarını savunmak için yorulmak bilmez çabaları ve diktatörlükten demokrasiye adil ve barışçıl bir geçiş için verdiği mücadele” için verdiğini duyurdu.
News
