Sabahları uyanır uyanmaz hissedilen o huzursuzluk, endişe veya “kötü bir şey olacakmış” hissi oldukça yaygındır. İngilizcede buna “Morning Anxiety” (Sabah Kaygısı) denir.
Sabahları uyanır uyanmaz hissedilen o huzursuzluk, endişe veya “kötü bir şey olacakmış” hissi oldukça yaygındır. İngilizcede buna “Morning Anxiety” (Sabah Kaygısı) denir.
Bu durumun tek bir sebebi yoktur; genellikle biyolojik süreçler, psikolojik durumlar ve yaşam tarzının bir karışımıdır. İşte sabah kaygısının temel nedenleri:
Vücudumuzun biyolojik saati, bizi uyandırmak ve güne hazırlamak için karmaşık bir hormon kokteyli kullanır. Bazen bu süreç kaygıya benzer hisler yaratabilir.
Kortisol Uyanma Tepkisi (CAR): Kortisol, “stres hormonu” olarak bilinir. Sabahları uyanabilmemiz ve enerji toplayabilmemiz için böbrek üstü bezleri büyük miktarda kortisol salgılar. Kortisol seviyesi, uyandıktan sonraki ilk 30-45 dakika içinde zirveye ulaşır. Bu artış bizi uyanık tutar ancak aynı zamanda kalp atışını hızlandırıp kaygı hissini tetikleyebilir.
Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi): Bütün gece yemek yemediğiniz için sabahları kan şekeriniz düşüktür. Vücut kan şekerini dengelemek için adrenalin gibi uyarıcılar salgılayabilir. Bu da ellerde titreme, terleme veya sinirlilik hali yaratabilir.
Zihin uyku halinden uyanıklık haline geçerken savunmasız olabilir.
Günün Beklentisi: Gözünüzü açar açmaz zihniniz o gün yapmanız gereken işleri, toplantıları veya çözülmemiş sorunları taramaya başlar. Bu “önleyici kaygı”, henüz yataktan çıkmadan sizi strese sokabilir.
Rüyaların Etkisi: Hatırlasanız da hatırlamasanız da, gece gördüğünüz stresli rüyaların duygusal tortusu sabahları üzerinizde kalabilir.
Gece ne yaptığınız veya sabah ilk ne yaptığınız kaygıyı doğrudan etkiler.
Kafein Tüketimi: Sabah aç karnına içilen kahve, zaten yüksek olan kortisol seviyesini daha da yükselterek çarpıntı ve huzursuzluk yapabilir.
Dehidrasyon (Susuzluk): Uyku sırasında vücut su kaybeder. Hafif dehidrasyon bile ruh halini olumsuz etkileyebilir ve kalp atışını hızlandırabilir.
Telefona Bakmak: Uyanır uyanmaz sosyal medyaya veya haberlere bakmak, beyni aniden negatif uyaranlara maruz bırakarak kaygıyı tetikler.
Sabah kaygısını hafifletmek için şu stratejileri deneyebilirsiniz:
Kan Şekerini Dengeleyin: Uyanınca küçük, protein veya lif içeren bir şeyler atıştırmak kan şekerini dengeler ve titremeyi durdurur.
Kafeini Erteleyin: İlk kahvenizi uyanır uyanmaz değil, uyandıktan 1-1.5 saat sonra (kortisol seviyesi düşmeye başladığında) için.
Fiziksel Aktivite: Hafif bir yürüyüş veya esneme hareketi, biriken fazla kortisolü ve adrenalini yakmanıza yardımcı olur.
Telefondan Uzak Durun: İlk 15-20 dakika telefonunuza bakmayarak beyninize “güvendesin” mesajı verin.
Önemli Not: Eğer bu kaygı hissi gün boyu devam ediyorsa, işlevselliğinizi bozuyorsa veya fiziksel semptomlar (şiddetli çarpıntı, nefes darlığı) eşlik ediyorsa, bu Yaygın Anksiyete Bozukluğu‘nun bir işareti olabilir. Böyle bir durumda bir uzmana danışmak en doğrusudur.
Yorum Yap