Hıdırellez: Baharın Coşkusu ve Geleneksel Ritüeller

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Hıdırellez 2025 Ne Zaman, Hangi Gün Başlıyor?

Hıdırellez, her yıl 5 Mayıs akşamında başlayıp 6 Mayıs günü ikindi vaktine kadar sürer. 2025 yılında, 5 Mayıs Pazartesi akşamı başlayacak ve 6 Mayıs Salı günü devam edecek. Geleneksel takvimde, 6 Mayıs’tan 7 Kasım’a kadar olan süre “Hızır Günleri” olarak bilinir ve yaz mevsimini simgelerken, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan dönem ise “Kasım Günleri” olarak kış mevsimini temsil eder. Bu nedenle, 5 Mayıs gecesi kışın sonu ve yazın başlangıcı olarak kabul edilir.

Hıdırellez Nedir, Ne Anlama Gelir?

Hıdırellez, Hızır ve İlyas peygamberlerin isimlerinin birleşiminden türetilmiştir. Halk inanışına göre, Hızır karada zor durumda olanlara yardım eden, bolluk ve bereket getiren bir figürken, İlyas ise denizlerin koruyucusu olarak kabul edilir. Her yıl 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece bu iki kutsal figürün yeryüzünde buluştuğuna inanılır. Bu buluşma, doğanın uyanışını ve dileklerin gerçekleşmesini simgeler. Hıdırellez, İslam öncesi Türk, Mezopotamya, Anadolu ve Orta Doğu kültürlerinin izlerini taşıyan, ancak İslam’la harmanlanarak bugünkü formunu almıştır. Dini bir bayramdan ziyade kültürel ve mevsimsel bir kutlama olarak görülür. Özellikle Türkiye, Azerbaycan, Kırım, Gagavuzya, Suriye, Irak, Balkanlar ve Orta Asya’da yaygın olarak kutlanır. UNESCO, 2017 yılında Hıdırellez’i Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi‘ne almıştır.

Hıdırellez Ritüelleri Nelerdir?

Hıdırellez, bereket, sağlık, şans ve yeni başlangıçlar için yapılan ritüellerle doludur. İşte 2025 Hıdırellez’inde uygulanacak başlıca geleneksel ritüeller:

Gül Ağacına Dilek Asma: En bilinen Hıdırellez ritüeli, dileklerin gül ağacına asılmasıdır. 5 Mayıs akşamı dilekler kağıda yazılır veya çizilir ve gül ağacının dallarına bağlanır. Alternatif olarak, dilek kağıtları gül ağacının altına gömülür. Ev, araba, çocuk gibi dilekler için küçük modeller veya semboller de ağacın altına yerleştirilir. 6 Mayıs sabahı bu dilekler toplanır.

Bereket için Para Asma: Bolluk ve bereket için gül dallarına para asılır veya açık cüzdanlar bırakılır. Eskiden para keseleri gül ağacının altına gömülürdü. 6 Mayıs sabahı toplanan bu paralar yıl boyunca cüzdanda saklanır ve harcanmaz, böylece maddi darlık çekilmeyeceğine inanılır.

Ateş Üzerinden Atlama: Hıdırellez gecesi yakılan “Hıdırellez ateşi” üzerinden en az üç kez atlanır. Bu ritüel, hastalıklardan arınmayı, kötülüklerden korunmayı ve kışın yorgunluğunu atmayı simgeler. Ateş, eski eşyalar veya dallarla yakılır ve dualarla çevrelenir.

Doğayla İç İçe Kutlamalar: Hıdırellez, genellikle yeşillik alanlarda, su kenarlarında veya “Hıdırlık” adı verilen kutsal mekanlarda kutlanır. Piknikler, halk oyunları, şarkılar ve danslarla topluluklar bir araya gelir. İlkbahar kuzusunun kesilip yenmesi, Hızır’ın gezdiği yerlerden otlar toplanarak kaynatılması ve bu suyla yıkanılması sağlık için yapılır.

Bereket ve Şans Ritüelleri: Evde yiyecek kapları, dolaplar ve cüzdanlar açık bırakılır. Yedi fasulye veya nohut ekilerek kötülüklerin bu tohumlara gitmesi dilenir. Karınca yuvasından alınan toprak mutfağa konur, tuzlu ekmek pişirilip çatıya bırakılır.

Kısmet ve Evlilik Ritüelleri: Evlenme çağındaki genç kızlar için kilit açma, gül yağı sürme veya rüyada eş görme gibi ritüeller yapılır. Kısmeti kapalı olanlar için odada kilit açılır veya ağaçlara bez bağlanır.