Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), devletin de doğrudan maddi destek sağladığı, mevcut kamu sosyal güvenlik sistemine (SGK) tamamlayıcı olarak oluşturulmuş bir tasarruf ve yatırım sistemidir.
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), devletin de doğrudan maddi destek sağladığı, mevcut kamu sosyal güvenlik sistemine (SGK) tamamlayıcı olarak oluşturulmuş bir tasarruf ve yatırım sistemidir.
Amacı, çalışma hayatınız boyunca yaptığınız düzenli tasarrufları yatırıma dönüştürerek, emeklilik döneminizde size ek bir gelir ve yaşam standardı sağlamaktır.
Sistemi en anlaşılır haliyle, başlıklar altında şöyle özetleyebilirim:
Mantık basittir: Siz birikim yaparsınız, devlet de size nakit destek verir, uzmanlar ise bu parayı yönetir.
Siz Ödersiniz (Katkı Payı): Sisteme aylık veya toplu olarak para yatırırsınız.
Devlet Ekler (Devlet Katkısı): Yatırdığınız her tutar için devlet de %30 oranında ek ödeme yapar. (Örneğin: Siz 1.000 TL yatırırsanız, devlet hesabınıza 300 TL daha ekler.)
Fonlar Büyütür: Biriken paranız yastık altında durmaz; altın, döviz, hisse senedi veya faiz gibi yatırım fonlarında değerlenir.
Sistemin en cazip tarafı budur. Ancak bu paranın tamamını alabilmek için belli sürelerde sistemde kalmanız gerekir. Buna “Hak Ediş Süresi” denir:
| Sistemde Kaldığınız Süre | Devlet Katkısının Ne Kadarını Alabilirsiniz? |
| 0 – 3 Yıl | %0 (Hiçbirini alamazsınız) |
| 3 – 6 Yıl | %15 |
| 6 – 10 Yıl | %35 |
| 10 Yıl + | %60 |
| Emeklilik / Vefat / Maluliyet | %100 (Tamamını alırsınız) |
Önemli Not: Devlet katkısının bir üst limiti vardır. Bir yıl içinde alabileceğiniz maksimum devlet katkısı, o yılki yıllık brüt asgari ücretin %30’u ile sınırlıdır. (2025 yılı için bu tavan yaklaşık 93.600 TL seviyelerindedir.)
BES’ten “emekli” sıfatıyla ayrılmak ve biriken paranın + devlet katkısının tamamını almak için iki şartı aynı anda sağlamalısınız:
Sistemde en az 10 yıl kalmış olmak.
56 yaşını doldurmuş olmak.
Eskiden sistemden çıkmadan para çekmek mümkün değildi, ancak yeni düzenlemelerle (2024 itibarıyla aktifleşen) sistemden çıkmadan birikiminizin %50’ye kadarını çekebileceğiniz durumlar oluştu:
Evlilik: Evlenmeniz durumunda.
Konut Alımı: Ev sahibi olmanız durumunda.
Doğal Afet: Afet bölgesinde zarar görmeniz durumunda.
Eğitim: Kendinizin veya çocuğunuzun eğitimi için (belli şartlarla).
Bu hakları kullanabilmek için (doğal afet hariç) genelde en az 5 yıldır sistemde olmanız gerekir.
Avantajları:
%30 Devlet Desteği: Dünyada eşine az rastlanan bir teşvik oranıdır.
Fon Yönetimi: Paranız uzmanlarca yönetilir, altından hisse senedine kadar fon dağılımını yılda 12 kez değiştirebilirsiniz.
Şeffaflık: Birikiminizi mobil uygulamadan (veya E-Devlet üzerinden Takasbank’tan) anlık takip edebilirsiniz.
Dezavantajları / Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Uzun Vadeli Olması: Kısa vadede (özellikle ilk 3-5 yıl) çıkarsanız, giriş aidatı kesintileri ve devlet katkısını alamama durumu nedeniyle zarar edebilirsiniz.
Fon Seçimi: Eğer fonlarınızı (örneğin Altın fonu, Hisse fonu vb.) piyasa koşullarına göre doğru seçmezseniz paranız enflasyon karşısında eriyebilir. Bu yüzden “otomatik fon yönetimi” (robot fonlar) kullanmak acemi yatırımcılar için daha iyidir.
BES, “Ben parayı kenara koyunca harcıyorum, birikim yapamıyorum” diyenler için mükemmel bir disiplin aracıdır. Özellikle %30 devlet katkısı, uzun vadede (10 yıl+) muazzam bir bileşik getiri sağlar.
Yorum Yap