Fabrika yangınlarına karşı: Uzmanlar uyardı

“YASAL BOŞLUK VAR”

Sigorta Ekspertizi Belma Topçu, benzer fabrika yangınlarıyla her kriz döneminde karşılaştıklarını söyleyerek, “Böyle durumlarda haklıyı haksızı tespit etmek çok zor. Şaibeli bir durum olduğunu anladığımız an sigorta şirketine bilgi veriyoruz. Hemen bir bilirkişi raporu hazırlanması gerekiyor. Çıkan yangının sebebi ve durumun detaylı araştırması bilirkişi tarafından yapılıyor. Ama çoğu zaman fabrikası yanan kişi haklı çıkıyor. Çünkü burada yangının bilerek başlatıldığını ispatlamak çok zor… Yasal boşluk var ve fabrika sahipleri de bunun farkında. Ben kendi deneyimlerimle söylüyorum, bu tarz durumlarda mahkeme hiçbir zaman sigorta şirketinden yana bir tavır takınmaz” dedi.

“EVİNİ YAKANLAR BİLE OLUYOR”

Topçu, “Eğer bir fabrika bilerek, sigortadan para koparmak için yakıldıysa biz eksperler hemen anlıyoruz. Bazen öyle vakalar var ki bu yangının bilerek çıkartıldığını anlamak için eksper olamaya bile gerek yok. Fabrika sahiplerinin borçlarına bakıldığı zaman bile anlaşılabilecek bir durum. Öte yandan bazı fabrika sahipleri, gerçek hasarından daha fazla hak talep ediyor. Eksperleri ve sigorta şirketini yanıltmaya yönelik birçok şaibeli olayla karşılaşıyoruz. Şuan öyle bir durumdayız ki bırakın fabrikayı, bilerek arabasını, iş yerini hatta evini yakanlar bile oluyor” konunun suiistimale açık bir durum olduğunu söyledi.

“SİGORTA SEKTÖRÜ İÇİN BAZI SORU İŞARETLERİ VAR”

İstanbul Sigorta Acenteleri Derneği Başkanı ve Aydın Üniversitesi Eğitim Görevlisi Turusan Bağcı, “Ocak ayından Ağustos ayının sonuna kadar 70’e yakın fabrikada büyük çaplı yangınlar çıktı. Bu yangınların neredeyse tamamının kâğıt, kimya ve tekstil sektöründe olması da dikkat çekici başka bir detay var. Örneğin bir yangında bakılan ilk şey, kötü niyetli, bilerek başlatılan yangın mı? Gerekli önlemler alınmış mı? Sigorta şirketi neler yapıyor, hasar ödenir mi ödenmez mi? Gibi sorulara cevap aranır. Burada iki durum söz konusu; birincisi doğru bir poliçe alınmış mı? Eğer sorun yoksa normal bir yangında hiçbir kesinti olmaksızın hasar bedeli ödenir. İkinci konu ise, şüpheli yangın dediğimiz konu. Bu sadece fabrika konusu değil, benzer durumlar araçlarda da karşımıza çıkıyor” şeklinde konuştu.

Millî Gazete aracılığıyla bazı uyarılarda bulunan Turusan Bağcı, “Eğer bir şüphe varsa, bunu eksperimiz çok rahat tespit edebiliyor. Sigorta sahtekârlıkları artık savcılık tarafından nitelikli dolandırıcılık olarak sayılıyor. 8 yıldan 16 yıla kadar cezası var. Eğer birkaç kişiyle birlikte yapıldıysa buda 16 yıldan başlar. Fakat bütün dünyada olduğu gibi bizim ülkemizde de risk analizi yapılır. Duman detektörü ve yangın söndürücü gibi önlemler kontrol edilir. Eğer bu önlemler alındıysa sigorta poliçesi başlatılır. Son olarak şunu belirteyim, biz sigorta sektörü olarak hiçbir konuya şüpheyle yaklaşmıyoruz ama belge ve kanıtlarla da hareket etmeye özen gösteriyoruz. Eğer art niyetli bir durumla karşılaşılırsa hukuki süreç başlatılır” diye konuştu.

“TAHMİNİM, YANGINLARIN SEBEBİ SİGORTADAN PARA ALMAK”

Yangından Korunma Vakfı Kurucu Başkanı ve Onursal Başkanı Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç da, fabrika yangınlarının artmasındaki sebepleri işaret ederek, “Ülkemizde, ‘Yangın olmaz’ düşüncesi hakim. Tabii ki tevekkül önemli ama tedbiri elden bırakmamak gerek. Bunların yanı sıra sigortadan dolayı da fabrikalarda yangın çıkartıldığı da oluyor. ‘Nasıl olsa sigortadan parasını alırız’ diyerek gerekli önlemler alınmıyor ve ya fabrika sahibi fabrikasını gözden çıkarabiliyor. Bir yangının sebebini belirlemekte çok zor oluyor. Buda sigorta için yangını bir çözüm olarak gösterebilir. Fakat yüzdesi çok fazla değil. Gelişmiş ülkelerde sigortadan dolayı çıkan yangınların oranı yüzde 5 ila yüzde 10 arasında. Bizde ise bu oran yüzde 15’e kadar çıkabilir. Tahmini olarak fabrikalarda çıkan yangınlarının sebebi sigortadan para almak için diyebiliriz” diye konuştu.

“SİGORTA ŞİRKETLERİNE BÜYÜK BİR SORUMLULUK DÜŞÜYOR”

Kılıç, “Fabrika yangınlarında sigorta şirketlerine de büyük bir sorumluluk düşüyor. Türkiye’deki sigorta şirketlerine baktığımız zaman yangın öncesindeki kontroller yeterli değil. Uluslararası sigorta şirketleri her sene o fabrikada 2 kez inceleme yapıyor. Yangına sebep olabilecek nedenler kontrol ediliyor ve ona göre bir prim belirliyor. Bizde ise yangın olduktan sonra fabrika kontrolü yapılıyor. Yangının çıkış sebebi ve fabrika sahibinin mali durumu üzerinden bir gerekçe bulmaya çalışır” diyerek sigorta şirketlerinin eksik kaldığını vurguladı.